مدلِ داده‌بنیاد بررسی جامعه‌شناختی حکمرانی آب در بحرانِ دریاچه‌ی ارومیه
نویسندگان
چکیده مقاله:
نگاه عمیق به موضوع آب و بحران‌های مربوط به آن نشان می‌دهد بیشترِ مسائل پیش‌آمده در این حوزه ناشی از سیاستگذاری غیرصحیح، غیرکارشناسی، و شتاب‌زده بوده است. بحران دریاچۀ ارومیه یکی از بحران‌های آب ایران است که در سالهای اخیر حساسیت‌های ملی و بین‌المللی شدیدی نسبت به آن ایجاد شده است. این تحقیق با استفاده از گراندد تئوری/نظریۀ زمینه‌ای و با مصاحبۀ عمیق در بین کارشناسان شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی صورت گرفته است. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند پس از مصاحبه با شش کارشناس مطلعِ محقق به اشباع داده‌ها رسید. نتایج حاصل نشان داد که نبودن آمایش سرزمین، کم‌اهمیت شمردن مطالعات ارزیابی اجتماعی و زیست‌محیطی، خلأ قانونی مسئولیت‌ها، تعهدات و وظایفِ ذی‌نفعان آب و نبودن هماهنگی و رویۀ مشخص بین سازمان‌های دخیل از جمله مهم‌ترین شرایط علّی بحرانِ دریاچۀ ارومیه بودند. فقدان آموزش و آگاهی ذی‌نفعان از جمله بهره‌برداران کشاورزی، نبودنِ کشت‌های جایگزین، نبودنِ منابعِ معیشت پایدار و اختصاص یارانه به آب از بسترهای اصلی این بحران است و گسترش حفرِ چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق در سالهای اخیر، تغییرات اقلیمی از شرایط مداخله‌گر در بروز بحرانِ دریاچۀ ارومیه بودند. پیامدهای این پدیده از بین‌رفتن اکوسیستمِ گیاهی و حیوانی و از دست‌‌دادن قابلیتِ زیستِ انسانی در زمان حال و آینده خواهد بود. استراتژی مورداستفاده مقابله و اصلاح در قالبِ تغییر نوعِ کشت، پلمپ و بستن چاه‌های غیرمجاز و صرفه‌جویی در مصرف آب به‌عنوان راهبردهای این پدیده شناسایی شدند. در نهایت، پدیدۀ ظاهرشده، تشدید بحرانِ آبِ دریاچۀ ارومیه است.
منابع مشابه
تحلیل و ارزیابی میزان تحقق‌پذیری حکمرانی خوب شهری در ارومیه
مقدمه و هدف پژوهش: روند سریع گسترش شهرهای ایران بدون پیش‌بینی و استقرار ترتیبات نهادی و قانونی لازم برای کنترل و هدایت توسعه و ارائه خدمات متناسب در کل منطقه موجب بروز مشکلات و چالش‌های محتوایی متعدد، همچون گسترش سکونتگاه‌های غیر رسمی، تخریب محیط زیست و... شده است. در چنین شرایطی گذار از حکومت شهری به صورت متمرکز و سلسله‌مراتبی، به سوی حکمروایی مطلوب، غیرمتمرکز و مردم‌سالار امری اجتنا ناپذیر ا...
متن کاملبررسی عوامل مؤثر بر حساسیت نسبت به بحران آب در دهستان‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه (مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی)
پژوهش حاضر در راستای بررسی عوامل مؤثر بر حساسیت نسبت به بحران آب در دهستان‌های حوضه دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کلیه دهستان‌های استان آذربایجان شرقی بود (68 دهستان) که داده‌های مورد نیاز جهت محاسبه حساسیت برای هریک از آن‌ها، در دو بخش اسنادی و میدانی جمع آوری شد وذ در نهایت، در رابطه حساسیت قرار داده شد تا میانگین حساسیت هر یک از آن‌ها به دست...
متن کاملحکمرانی آب در ایران: چالش‌ها و راهکار‌ها
سیستم های آبی اهمیت حیاتی برای انسان دارد و فواید بسیاری را برای جامعه در قالب منابع و سرویس های آبی فراهم می کند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با مشکل کمبود آب مواجه بوده است که در طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت، تغییر اقلیم، راندمان پایین کشاورزی، الگوی کشت نامناسب و شرایط اقتصادی و غیره این مسئله با چالش شدیدتری روبرو شده است. بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هس...
متن کاملآیندهپژوهی انتقادی حکمرانی آب در ایران
«آینده مطلوب در حوزه سیاستگذاری آب چه می‌تواند باشد؟» هدف این مقاله یافتن پاسخی برای این پرسش است. در این مقاله با استفاده از چارچوب آینده‌پژوهی انتقادی عنایت‌الله و تلفیق آن با نظریه گذار گیلز در پنج گام یعنی نگاشت، چشمداشت، مسیرهای بلندمدت تاریخی، تعمیق آینده و تدوین سناریو نشان داده می‌شود که می‌توان دیدگاه همه جانبه‌ای به مسئله حکمرانی آب داشت و سناریوهای آینده‌های ممکن برای حکمرانی آب را ب...
متن کاملاز رامسر تا ارومیه: ابعاد بین‌المللی بحران دریاچه ارومیه
چند سالی است که دریاچه ارومیه در اثر فعالیت‌های توسعه‌ای در حوزه آبریز دچار تغییرات بوم‌شناختی شدیدی شده و با ادامه چنین شرایطی می‌رود که منطقه دچار یک فاجعه زیست محیطی گردد. ابزارهای متعدد حقوقی زیست‌محیطی بین‌المللی وضعیت انواع اکوسیستم‌ها از جمله اکوسیستم تالاب‌ها را مورد توجه قرار داده تعهداتی را متوجه دولت‌های متعاهد نموده‌اند. از سوی دیگر، جامعه بین‌المللی به دلیل آثار فرامرزی وضعیت اکوسی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 25
صفحات 53- 72
تاریخ انتشار 2018-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023